Trang Chính1
GẬP GHỀNH MẤY LỐI… ĐĂKBLÀ 4/3/2012, 10:04
QUẢN TRỊ CẤP CAO
Lâm Tặc
Giới tính : 
Danh tiếng : 42 Nhập môn : 27/10/2011 Số bài gửi : 439 Đến từ : 12b501.03.2012 10:08
 |
GẬP GHỀNH MẤY LỐI… ĐĂKBLÀ
Ngày 19 tháng 2 năm 2012
Đăkblà- làng ven sông!
Con sông Đăkla ngàn năm oằn mình cuộn xoáy giữa thẳm sâu của dãy Ngọc Linh sừng sững để rồi tìm đường ngược về nước bạn Campuchia, rồi hợp lưu đổ ra Biển Đông cuộn sóng. Hành trình ngược thủy đầy gian khó của con sông hiếm hoi này có lẽ phần nào đã chảy vào số phận của những mảnh đời khốn khó đang cựa mình vươn dậy nơi đây.
Chúng tôi đến được nhà em Tuyết Sa, thôn Kontu II, học sinh lớp 12 B2 khi đã 10 giờ sáng, sau hơn 10 phút vòng vèo trên đường quê đầy nắng bụi.
Ngôi nhà em cũ nát, thấp bé nằm ẩn mình sau những hàng cây của vườn nhà bên cạnh. Tiện nghi gia đình khiêm tốn đến thảm hại: một chiếc tivi có lẽ ở đời Tám mươi, một chiếc bàn học sinh cũ kĩ dùng cho mấy chị em cùng học mỗi khi đêm về… Mẹ Sa trải chiếc chiếu sờn cũ mời thầy cô…
Sa vóc người nhỏ nhắn, khuôn mặt tươi xinh, hiền lành, thấp thoáng vẻ cương nghị. Qua câu chuyện gia đình, Sa còn có đứa em trai bị bệnh não mà gia đình chưa có tiền đưa đi viện, đành để em sống chung bệnh tật… Cha mẹ làm gạch cho Hợp tác xã, công lơn ba cọc ba đồng. Đời sống kinh tế gia đình eo hẹp, nhà thuộc diện hộ nghèo của xã. Vậy mà bản thân Sa, dù không được đi học thêm như nhiều bạn khác nhưng liên tục từ nhiều năm nay, em là một học sinh có học lực khá, đạt danh hiệu học sinh tiên tiến.
Xa xót làm sao khi nghe em tâm sự với mẹ trước ngưỡng của mùa thi: “ Má cố kiếm tiền cho con ôn thi nhen má!”. Mẹ nào chẳng thương con! Nhưng việc ít, người đông…Biết thế nào em nhỉ? Còn tương lai, em dự định thi ĐH khối D. Nhưng đó cũng chỉ “dự định thôi!”. Mẹ em nói thế!
Mẹ Tâm tuổi chưa cao nhưng khuôn mặt khắc khổ, héo úa. Chúng tôi đến nhà khi mẹ em đang ngồi bên đống đót, tay thoăn thoắt bó từng cây chổi đót nhỏ để kịp giao hàng cho những nhóm thợ sơn nhà. Còn Tâm, sáng nay, chú gọi lên giúp việc gia đình.
Chúng tôi ngồi bên đống đót nghe mẹ em tâm sự về nỗi đời tần tảo suốt hơn hai mươi năm chắt chịu vì chồng vì con, từ khi theo chồng chuyển từ Huế vào mảnh đất này. Mắt mẹ dõi về phía cánh đồng trước nhà mốc vàng gốc rạ, mặt đất khô cong, nứt nẻ như thể tìm kiếm bóng dáng người chồng đã quá cố để sẻ chia bao nỗi cơ hàn và nguyện cầu tương lai cho đứa con gái út.
Mẹ còng lưng bó đót cho Tâm đến trường
Không tin vào mắt mình, khi hiển hiện trước mặt là ngôi nhà em Nhàn lớp 12B4. Đó là một chòi canh bị bỏ hoang hơn là ngôi nhà. Nó nằm giữa chằng chịt dây leo, bụi rậm. Cửa nẻo tềnh toàng, lỏng lẻo, rào dậu ngã nghiêng. Em đi học không có nhà. Hỏi thăm xung quanh mới biết cha mẹ em đều đi làm ăn tận Đắklắk. Em ở nhà tự lo liệu bản thân. Một chút gì đó xốn xang khó tả…
Chút gì đó xốn xang khó tả…
Con nhà khó nhiều khi vất vả!
Đó là hoàn cảnh của Hoàng lớp 12 B7: Mỗi sáng em thức dậy từ bốn giờ chở đậu khuôn cho mẹ bán chợ đêm trên phố, rồi tiện đường ghé vào trường học. Em chăm học. Cha mẹ cố gắng tạo điều kiện cho em. Em dự định thi vào trường Xây dựng Phú Yên. Là em Nguyễn Thị Hai- 12 B7: Cha mẹ làm thuê cho em đến trường. Nhờ sự động viên của thầy cô và bàn tay chăm sóc của mẹ, em từ một học sinh có lực học trung bình ở lớp 11 đã vươn lên đạt thành thích khá năm học 12. Em dự đị thi ĐH khối C. Đó là Minh Hải - 12 B3, chăm học, lực học khá. Ngày Chủ nhật em đi rẫy từ sớm để nhổ mì phụ việc gia đình, khi đi còn dặn mẹ ở nhà đón tiếp thầy cô chu đáo.
Và còn bao mảnh đời khác…
Lại một Chủ nhật, gát chuyện gia đình, thầy cô lại có mặt trước cổng trường, chuẩn bị cho hành trình về thăm gia đình các em học sinh xã Đăkblà.
Hơn hai mươi phút dọc Quốc lộ 14, gia đình đầu tiên thầy cô ghé thăm trước khi đi về hai hướng là nhà em Đoàn Văn Toàn học sinh lớp 12 B11. Toàn đi lễ. Mẹ Toàn tiếp chuyện thầy cô. Mẹ em trông thật trẻ và rất duyên, cái duyên của người phụ nữ đồng quê khỏe khoắn, hiền hòa. Nhà nấu rượu. Hương rượu cất đêm qua còn phảng phất đâu đây, thơm nứt mũi…
Toàn về. Em có vẻ lúng túng, cái lúng túng của một học sinh nông thôn hiền lành, ít giao tiếp. Qua trò chuyện, Toàn ở nhà rất chăm học. Đêm học đến mười một, mười hai giờ. Em dự định thi vào ĐH Y khoa.
Rời nhà Toàn, thầy cô xúc động trước cảnh “nối dây”, tưởng chỉ có ở những gia đình người đồng bào thiểu số vùng xa hoặc ở thời Sử thi hoang dại. Nào ngờ, đó lại là hoàn cảnh của em Thúy Vy- 12B7: Mẹ em mất vì một tai nạn giao thông; dì ruột thương các cháu bé mọn đã nối duyên với ba em để thay chị muôi các cháu. Em gọi dì bằng mẹ. Mẹ ươm cho em ước mơ trở thành cô giáo trong tương lai.
Từ biệt mẹ Vy, ngược về Kontu I, nơi có nhà Y- Hưnh- 12 B7. Hơn mươi lăm phút quanh co trên đường làng ngập nắng, thoang thoảng mùi rơm rạ, ngôi nhà gợi bản sắc văn hóa Tây Nguyên của Hưnh hiện ra, lừng lững uy nguy. Hưnh đang phơi mì. Mẹ em vồn vã mời thầy cô vào nhà. Góc học tập của em ngăn nắp, sạch sẽ. Ngoài giờ học, em giúp mẹ dặm lúa, đi nương. Em dự định thi CĐ khối D.
Ngôi nhà gợi bản sắc văn hóa Tây Nguyên
Gia đình cuối cùng thầy cô ghé thăm là nhà em Thu -12 B7. Nhà em trông quang quẻ hơn trong cả hành trình nhưng cảm giác vẫn còn chút gì đó gập ghềnh, khấp khểnh của một gia đình có đến sáu “ công chúa”. Bố mẹ lam lũ cả ngày để mấy chị em được đi trên con đường phẳng phiu. Em vừa học vừa chăm sóc các em đang còn nhỏ. Mỗi ngày em dậy từ ba giờ sáng để học bài và phụ mẹ chở hành ra chợ.
Đường quê xao xác nắng trưa. Nhóm thầy Trung đi về Konrơlam, KonHring …cũng đã kết thúc, gọi nhau ghé thăm nhà cô Y- Cảnh…
Thôn trưa quạnh vắng. Ngang trời tiếng con chim “ thương con đứt ruột” gọi vào thinh không xa vắng. Đâu đó ẩn hiện những khuôn mặt chân chất, quê mùa như đang muốn bay lên cho gié lúa thêm vàng thắm quê hương.
Nguyễn Tấn Dũng
