Chuột
cống hôi hám, đem theo ngàn vạn thứ mầm bệnh dịch hạch, thổ tả chết
người. Nó ở dưới đáy của cống ngầm, ăn cặn bã thối tha. Ấy vậy mà có
làng ở Hà Nội chuyên đi bắt chuột cống để chế biến nó thành... đặc sản!
Chuột
rán, xào, nấu đông, giả cầy, luộc rắc lá chanh, rang muối trắng, nướng
trên than hoa dìu dịu. Chuột cống biến thành thịt thú rừng, thịt thỏ
quay, thịt lợn sữa chiên giòn, có khi hầm rinh rượp trong nồi nước phở
ngọt lừ. Thật vậy không?

Chúng tôi đã đi theo thợ săn chuột và chứng kiến họ tóm được con chuột cống khổng lồ này ở gần chợ Châu Long (Hà Nội).

Bắt chuột Hà Nội, hái ra tiền!
Một
lần, gặp anh chàng bắt chuột cống ở Hà Nội, tôi bèn bám theo. Lúc đầu
anh ta đề phòng, giấu nhẹm đàn chuột bằng cách dùng nilon bịt kín phần
lồng sắt buộc sau chiếc xe máy cà tàng. Hỏi gì cũng không biết. Rồi
thỉnh thoảng lại có cậu đồng nghiệp vác vợt cán dài rèo rèo xe đạp lượn
qua, có cậu vè vè xe máy ghé lại ngó nghiêng.
Trời
Hà Nội khuya khoắt, phố Hàng Bún đượm buồn trong ánh đèn vàng vọt. Đó là
giờ các thợ săn chuột cống xuất hiện, đàn chuột bẩn thỉu, ướt át, to sù
cũng từ cống ngầm, các vỉa chợ rác rưởi và các hồ như Trúc Bạch, hồ
Tây... rồng rắn kéo ra. Trong chớp mắt, lưới được dựng ở cửa cống Xuỵt!
Tiếng đuổi như đuổi chó. Rào! Tiếng sào tre chọc xuyên lòng cống. Oé! Nó
mắc lưới. Chân chuột có móng dài, đã bám vào lưới là có giời chạy. Tóm
gọn, dùng kìm (là một mẩu sắt uốn tròn gắn trên đầu cây gậy gỗ) để bẻ
răng. Chuột ta ngoan hiền nằm trong rọ sắt.
Thấy
chúng tôi chăm chú, lại ra chiều là nhà nghiên cứu phát triển đàn mèo để
diệt chuột, một thợ săn chuột có thâm niên gần 10 năm tên là Nguyễn
Thạc Cường - quê ở Đình Bảng, tỉnh Bắc Ninh -chấp nhận nói chuyện. Một
thợ chuột vùng Thanh Trì lượn qua, thợ chuột nữa ở Thạch Thất ngó lại.
Họ cạnh tranh và cạnh khoé nhau lắm. Họ chia lãnh địa, ai có đất người
đó kiếm ăn. Mỗi cân chuột cống bán cả trăm nghìn, đụng đến miếng cơm
manh áo sao mà nhường được.
“Bọn kia nó cũng ở làng
chuột đấy. Làng chuyên ăn và bán thịt chuột ở Hà Nội, Hà Tây cũ. Nó bắt
ác lắm. Em không đi nhanh là hết!” - Cường dè bỉu. Mấy thợ chuột đi xe
đạp vòng vèo cũng lít chít cả đàn chuột cống rồi, có khi họ còn chõ sang
phía chúng tôi, nói với Cường: “Người ta mà đưa lên báo thì mày chết”.
Rồi họ phóng vù đi. Mỗi lần vòng đi vòng lại, thợ chuột gọi là “quẹt”.
“Thôi, đừng chụp ảnh nữa, em đi làm một quẹt đây - Cường vồi vội như
muốn lảng tránh - Hôm nay, 12h rồi mà Hà Nội còn đông, chứ mọi hôm, giờ
này em đi mãi chưa hết một “quẹt”. Quẹt nào lâu mới đủ vòng quanh hết hồ
Tây, tức là quẹt ấy gặp nhiều chuột để bắt. Hà Nội đông người, chuột
không ra, thì đi nó nhanh hết quẹt”.
Nhìn những con
chuột 7-8 lạng bị tóm ra khỏi cống ngầm, khỏi khu chợ Châu Long bẩn
thỉu, bạn tôi đã bỏ chạy tán loạn. “Nước đái chuột cống độc lắm. Nó đái
mù mắt. Mà chúng nó chính là thủ phạm từng gây nên bệnh dịch hạch - cái
bệnh suýt xoá sổ cả thế giới hồi nọ đấy”.
Vài người
bán hàng khuya thở dài: “Gớm, ai ăn dính cái giống chuột này trên bàn
đặc sản thì có mà... chết sớm. Nó giả làm lợn sữa quay, giả làm chuột
đồng, giả làm đặc sản thú rừng ở trên Hoà Bình đấy, chú ạ”. Cường nghe
chúng tôi nói, chỉ cười hiền khô: “Ăn chả sao đâu, ngon lắm. Chính nhà
em cũng toàn ăn cái chuột Hà Nội này. Có khi người Hà Nội lên nhà em ăn
cả vài mâm cỗ, có khi em bán buôn một lúc cả yến chuột này, người Hà
Nội, người Bắc Ninh, cả người Lạng Sơn cũng về mua mà”.
Hôm
sau chúng tôi lên thăm nhà Cường ở Đình Bảng. Ông nội Cường là cụ Suốt,
mẹ Cường là bà Cử, đều khoe “chuột Hà Nội”, chuột nói chung ngon lắm,
bổ lắm. Cường khẽ khọt tiết lộ: Như đêm qua mưa to quá, em chỉ bắt được 9
cân chuột Hà Nội, mỗi cân em bán 100 nghìn đồng.
Nhiều
hôm chịu khó đi xa, đi mãi tỉnh lỵ Hải Dương, Phú Thọ (chỉ bắt ở thành
phố), có thể được tới 30kg chuột một đêm. Vị chi là 3 triệu một buổi
nhé. Mà cái nghề này chả mất vốn mất lãi gì, đêm đi, sáng có tiền, người
Hà Nội và các nơi họ về họ đặt hàng, có mà chả đủ sức đi bắt cho đủ lời
hứa hẹn với người ta. Gớm, mấy khi còn chuột để bán ra chợ làng Đình
Bảng đâu! Bà Cử chỉ rõ: “Con này là con dúi, con này là chuột đồng, còn
đây là chuột cống. Hôm nay nhà tôi mổ toàn chuột cống. Có hôm làm dăm
mâm cỗ, thanh niên Hà Nội về ăn chật nhà, uống hết mấy lít rượu, họ vui
vẻ nhảy nhót đến gãy cả bàn ghế...”.

Thịt những con chuột cống khổng lồ (chặt đầu, làm sạch vẫn còn 5 lạng) được chế biến, bày bán để... làm món nhậu.

Nỗi ám ảnh đem cống rãnh vào... dạ dày
Phó
Chủ tịch UBND phường Đình Bảng bảo: “Tôi chỉ biết, bà con có nhiều gia
đình dùng chó săn, bẫy đi bắt chuột đồng về ăn và bán cho người làng ăn.
Nhưng, ở cái phường có tới 1,8 vạn dân này, tôi chưa bao giờ nghe nói
đến chuyện người ta đi bắt chuột cống về làm cỗ, bán đi các nơi làm “đặc
sản”.
Nhóm phóng viên chúng tôi giả làm thực khách
đặt cỗ ở quán T.P ở Từ Sơn - nơi mà các thợ chuột cống cho biết vẫn
thường “đổ buôn thịt chuột” cho họ “làm hàng”, chúng tôi đều nhận được
câu trả lời ráo hoảnh: “Chúng em bán chuột đồng ngô, chuột đồng thóc,
ngon lắm, chuột làm gần chục món...”.
Đình Bảng là
miền quê văn hiến. Với tất cả sự thận trọng của mình, chúng tôi đã tiếp
tục trở lại thăm một số hộ đi bắt và bán thịt chuột... phố, chuột Hà
Nội. Thì bất ngờ thay, trước chứng cứ của chúng tôi, bà con cũng chả nói
thác chuột cống thành chuột đồng làm gì nữa. Gia đình ông Suốt một mực
nói rằng: Thịt chuột cống ngon và bổ lắm, nó không mang lại dịch hạch
hay bệnh tật gì đâu(?).
Khi chúng tôi bảo chuột cống
ăn kiểu gì cũng độc, các nhà khoa học nói rõ như vậy và kể cả có trói
cổ lại bắt ăn thử một miếng thịt chuột cống bắt được ở Hà Nội thì chúng
tôi cũng không dám ăn; thì bà Cử rành rọt: “Tôi hỏi, có phải con chó vẫn
thường ăn... phân người không? Thế sao thịt chó được người ta ăn và
khen ngon khắp cả nước? Chuột cống nó ăn ở cống, ở bệnh viện Hà Nội,
nhưng (cũng như con chó ăn bẩn) nó ăn nó có lựa chọn, nó phải tiêu hoá
chứ. Chúng tôi ăn chuột đã bao năm. Nếu có dịch hạch thì làm sao chúng
tôi béo khoẻ thế này”.
Bà Cử còn chì chiết: Ăn chuột
ngon, chứ ăn lợn, gà, bò, cá, chim cút - bây giờ người ta toàn cho chất
tăng trọng với lại chất kích thích tăng trưởng, độc hại lắm. “Làm gì có
ai chui vào cống để bón chất tăng trọng độc hại cho chuột”(?) - một
người góp chuyện. “Thịt chuột còn hơn thịt chó ở chỗ nó có tính mát,
thịt chó ăn nhiều rất nóng. Tôi chỉ sợ chuột lắm đạm quá, ăn vào béo” -
bà Cử thở dài rồi chỉ vào cơ thể phây phây nục nạc của mình.
Cụ
Suốt từ bấy giờ im lặng, giờ mới vuốt râu: “Nhà tôi 3 đời bắt chuột
rồi”, bà Cử chen ngang: “Người ta còn mời vợ chồng tôi về Hà Nội, mang
theo một lồng chuột cống to đùng để đóng phim về...thành phố sống trong
bãi rác cơ mà. Được trả công bao nhiêu là tiền”. Còn Cường thì lẩm bẩm:
“Bây giờ chán quá, Hà Nội người ta xây bít hết cả cống rãnh lại, mặt
đường cứ phẳng lỳ, thế là chuột cống không có lối lên để bắt. Có khi,
trời mưa, nước dềnh lên, chuột trong cống không có lối ra bị chết đuối
sạch, tiếc lắm...”.
Khi chúng tôi ra về, bà Cử cũng
không quên cho số điện thoại, dặn bất cứ khi nào muốn ăn thịt chuột, có
thể đặt một lúc mười mâm, thì cứ “phôn” một cái là xong phắt. Cái mùi
chuột sống đã sợ, lại thêm chuột chết bị dội nước sôi, chặt đầu, phanh
thây nó càng lợm lợm. Tôi chạy khỏi ngôi nhà đó, ra đến gần đình làng,
lại vớ phải cái mùi đó, khi gặp chợ chuột với dăm bảy người đàn bà mỗi
người quản lý vài cái... chậu thau chuột đã mổ. Trắng tinh!
Dường
như, mùi chuột đã tanh lắm, nhưng khi bạn biết chắc chuột đó là chuột
cống ở phố thị bẩn thỉu thì cái tanh tưởi nó càng ám ảnh hơn.

hk pek tthy ai an kung thay ngon hek

thay ui la hek gien lunn