Trên đỉnh Măng Đen
Nằm cách thành phố Kon Tum (tỉnh Kon Tum) hơn 50 km, Măng Đen được ví như một “Đà Lạt” của khu vực Bắc Tây Nguyên bởi khí hậu ôn đới mát mẻ và bạt ngàn thông xanh. Với chúng tôi trong cuộc hành trình ngược về con đường huyền thoại Trường Sơn, Măng Đen còn hơn thế nữa vì trên đỉnh cao quanh năm sương mù này vẫn in dấu một thời hào hùng của dân tộc.

Năm tháng không quên

Có lẽ xuất phát điểm của “niềm tự hào” Măng Đen chính là địa hình vùng này tiếp giáp với các vùng căn cứ cách mạng của tỉnh Gia Lai và Quảng Ngãi như Kbang, Ba Tơ, đồng thời là một “điểm nhấn” trên tuyến hành lang nối Đông và Tây đường Trường Sơn. Do vị trí chiến lược quan trọng như vậy nên trước ngày giải phóng, địch đặt cả một hệ thống hành chính, quân sự tại đây nhằm đàn áp phong trào cách mạng địa phương và án ngữ khu vực phía Bắc Tây Nguyên hòng chặn đứng mọi lưu thông trên con đường huyền thoại. Bấy giờ, Măng Đen là quận lỵ Chương Nghĩa của địch, chúng bố trí các cụm cứ điểm quân sự kiên cố với hàng ngàn binh lính được trang bị hỏa lực mạnh như Măng Đen, ngoài ra chúng còn xây dựng sân bay Măng đen phục vụ cho việc vận chuyển lực lượng, vũ khí bằng đường không, đồng thời đưa quân đi càn quét vùng căn cứ của ta.


Sau ngày giải phóng, thống nhất đất nước, Măng Đen gặp rất nhiều khó khăn do nằm xa trung tâm tỉnh Gia Lai- Kon Tum (cũ), giao thông trắc trở (từ thị xã Kon Tum muốn đến Măng Đen phải đi bộ mất hai ngày) đã vậy hậu quả chiến tranh để lại nặng nề nên đời sống của người dân cực kỳ gian khổ. Hàng chục năm sau đó, câu nói vui “ruồi vàng, bọ chó, gió Măng Đen” luôn làm cho những người có dịp lên đây đều cảm thấy bất an song đồng bào các dân tộc Măng Đen nói riêng và huyện Kon Plông nói chung vẫn kiên cường chịu đựng, vượt qua khó khăn, xây dựng địa phương. Năm 1991 tách tỉnh, tái lập tỉnh Kon Tum, rồi năm 2004 tách huyện, Măng Đen trở thành thị trấn huyện lỵ Kon Plông, khẳng định vai trò, vị trí của mình trong sự nghiệp phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh Kon Tum.



Vài năm gần đây Măng Đen trở thành một địa chỉ du lịch hấp dẫn. Từ thành phố Kon Tum theo quốc lộ 24 qua khỏi thị trấn Đak Rve lên ngọn đèo cao lập tức chúng ta như lạc vào một thế giới khác với núi rừng trùng điệp và bạt ngàn thông. Măng Đen cũng nằm trên đường phân thủy của hai vùng Đông và Tây Trường Sơn, tại đây chúng ta có thể chứng kiến cảnh bên này mưa, bên kia nắng. Với độ cao hơn 1.200 mét so với mực nước biển, khí hậu thay đổi đột ngột, cái nắng nóng cuối mùa khô Tây Nguyên như đã để lại dưới thung lũng Kon Rẫy, thay vào đó là sự mát mẻ, lành lạnh của khí hậu ôn đới Măng Đen. Ngay từ những thập niên đầu thế kỷ trước, người Pháp đã khảo sát đưa cây thông vào trồng trên cao nguyên nầy. Rồi đến những năm sau ngày giải phóng, chính quyền địa phương cũng tiếp tục đầu tư mở rộng diện tích rừng thông. Hiện nay với trên 4.000ha rừng thông và khoảng 100.000 ha rừng nguyên sinh, Măng Đen có độ che phủ cao nhất nước (65%) phù hợp cho phát triển ngành công nghiệp không khói với loại hình du lịch sinh thái nghỉ dưỡng.
Sau khi xây dựng các cơ quan hành chính cấp huyện, từ năm 2006, huyện Kon Plông đã qui hoạch khu du lịch Măng Đen với gần 130 ngôi biệt thự, ngoài ra còn có đến 25 dự án đăng ký đầu tư, 19 công trình thủy điện. Trong đó đáng chú ý là dự án của Công ty cổ phần Sài Gòn- Măng Đen xây dựng sân gôn 18 lỗ, 48 biệt thự và Khách sạn 4 sao trên diện tích hơn 500ha; dự án Khách sạn 4 sao của Công ty cổ phần Hưng Yên; dự án rau xứ lạnh của Công ty Thành Bưởi TP. Hồ Chí Minh v.v…Tính đến thời điểm này, đã có trên 50 ngôi biệt thự xây dựng hoàn chỉnh, trong số đó nhiều biệt thự đang được khai thác phục vụ khách du lịch như Khách sạn Hưng Yên, Hoa Sim, Hoa Hồngv.v…

Điểm đặc biệt ở Măng Đen mà không nơi nào sánh bằng chính là mảng xanh giữa khu dân cư. Các biệt thự đều được xây dựng giữa rừng thông và rừng nguyên sinh. Cả những con dốc dài và cao cũng được trải nhựa chạy giữa rừng thông, ở đó mỗi buổi hoàng hôn và ban mai chúng ta đều có thể cảm nhận được cái lạnh của sương mù ngấm qua da thịt. Những người chủ của thị trấn Măng Đen ngày nay hầu hết thuộc thế hệ trưởng thành sau năm 1975, đặc biệt chủ nhân của nhiều ngôi biệt thự và hàng quán phần lớn là người từ nơi khác đến. Một chủ quán phở bên quốc lộ 24 đoạn qua thị trấn kể, gia đình anh từ Di Linh (Lâm Đồng) sang đây lập nghiệp đã gần ba năm, “đất lành chim đậu”, ngày thường thì thu nhập chỉ đủ chi tiêu, còn “có nhiều lúa” là vào những ngày nghỉ, ngày lễ, du khách lên đây nhiều, bán hàng không kịp! Tôi cũng gặp một người lạ mà quen do ông này là anh ruột một chủ quán lẩu dê nổi tiếng trước đây ở đường Yên Đổ, Pleiku. Ông từ Kon Tum lên lập nghiệp và cũng kinh doanh nhà hàng, khách sạn.


Mấy năm gần đây ở Măng Đen rộ lên chuyện tượng Đức Mẹ linh hiển. Người ta kể rằng, trước kia những chiếc xe chở gỗ, chở hàng hóa qua khu vực này thường bị tắt máy nhưng không biết nguyên nhân (?). Đến khi thành lập huyện, nâng cấp con đường bao quanh thị trấn mới lộ ra một pho tượng Đức Mẹ cao khoảng hơn một mét, đã bị mất tay. Sau đó, pho tượng được dựng tạm trên ngọn đồi thấp bên đường. Không rõ chuyện linh ứng như thế nào nhưng đến nay thì tại nơi đặt tượng đã có đến hàng trăm chiếc ghế đá và dưới bệ tượng xếp hàng trăm chiếc bảng đá nhỏ khắc chữ tạ ơn. Ngày nghỉ có cả những đoàn người hành hương từ nơi xa đến chiêm ngưỡng, lễ bái, có người là tín đồ Thiên chúa giáo nhưng cũng nhiều người đến chỉ cốt cầu xin tài lộc, con cái v.v…

“Kính nhi viễn chi”, nhưng đây cũng là một điểm đặc biệt thu hút du khách đến Măng Đen vậy?
Tạm biệt Măng Đen, chúng tôi tiếp tục đi ngược ra phía Bắc. Nắng chiều như rót mật xuống cánh đồng lúa đang chín vàng trên vùng trũng Kon Plông. Không phụ lòng những thế hệ đã đổ bao xương máu dọc theo đường Trường Sơn trong năm mươi năm qua, vùng đất anh hùng giờ đây đang tiếp tục nở hoa. Những ngày tháng Năm lịch sử này, những chuyến xe vẫn chở đầy khách ngược lên hướng Măng Đen- “điểm hẹn” của con đường huyền thoại năm xưa…

lên măng đen lạnh bút xương