1 Ngáp đôi khi là bệnh 4/1/2012, 13:06
TRƯỞNG BỘ ĐIỀU HÀNH
º•ÖÑL¥_¥Öu•º
Ngáp nhiều là dấu hiệu của một hoặc nhiều chứng bệnh nào đó,
chẳng hạn như thoái hóa các thần kinh vận động của cột sống, nhiễm phóng
xạ hoặc bệnh Parkinson.
Ngáp
là hành động mà chúng ta không thể tự chủ được. Các nhà khoa học đã đưa
ra nhiều giả thuyết về nguyên nhân gây ngáp, trong đó có 3 giả thuyết
phổ biến nhất.
Giả thuyết thứ nhất là thuyết về sinh lý học. Theo
đó, cơ thể chúng ta ngáp để lấy thêm oxygen và thải bớt khí carbonic.
Giả thuyết này cũng giải thích hiện tượng tại sao người ta hay ngáp
trong nhóm đông người như hội họp, hội nghị, rạp hát... Trong phòng càng
đông người thì tích lũy khí carbonic càng nhiều. Do vậy, người ta phải
ngáp để thải khỏi cơ thể khí carbonic đồng thời nạp thêm oxygen cho cơ
thể.
Giả thuyết thứ hai là thuyết tiến hóa. Theo đó, tổ tiên chúng ta ngáp để khoe răng với mục đích dọa nạt kẻ thù.
Giả thuyết thứ ba là thuyết chán nản, nghĩa là xảy
ra khi người ta chán nản một điều gì đó. Dù đúng là chúng ta có khuynh
hướng ngáp khi chán nản, uể oải nhưng rất lạ là không hiểu vì sao các
lực sĩ Olympic lại ngáp ngay trước khi họ bước vào trận đấu. Chẳng lẽ
các lực sĩ này cảm thấy chán nản khi cả thế giới đang chăm chú theo dõi
họ?
Tỉnh táo hơn nhờ ngáp
Ngáp làm giãn phổi và các mô chung quanh phổi nhằm ngăn chặn tình
trạng “kẹt đường” của những ống khí nhỏ trong phổi. Điều này giải thích
vì sao ngáp thường xảy ra vào thời điểm mà người ta hít thở nông, chẳng
hạn như khi mệt mỏi hoặc lúc mới thức dậy.
Ngáp là hành động mà chúng ta không thể tự chủ được. (Ảnh minh họa)
Ngáp cũng sẽ cung cấp cho phổi một
hóa chất gọi là surfactant. Đây là một chất lỏng bôi trơn, được bao phủ
trong những túi khí nhỏ bên trong phổi, giúp những túi này rộng mở để
lấy không khí. Surfactant rất quan trọng để một đứa trẻ vừa lọt lòng mẹ
có thể sống được ở bên ngoài môi trường tử cung.
Với tác dụng làm giãn các cơ, khớp, làm tăng nhịp tim, ngáp sẽ giúp
chúng ta tăng sự tỉnh táo nhưng cũng lại là dấu hiệu báo trước cơn buồn
ngủ sẽ ập đến. Vì vậy, những tài xế đường xa đã ngáp thì cần nhanh chóng
tìm một trạm dừng để nghỉ ngơi để tránh xảy ra tai nạn.
Một điều lạ và thú vị là ngáp có thể... lây! Một người ngáp thì nhiều
người khác sẽ ngáp theo. Nếu bạn xem một bộ phim có đoạn ai đó ngáp thì
bạn cũng sẽ rất dễ bị ngáp theo. Nếu bạn đọc sách báo nói về ngáp cũng
sẽ dễ hành động tương tự.
Dấu hiệu của bệnh
Ngáp nhiều là dấu hiệu của một hoặc nhiều chứng bệnh như đa xơ, bệnh
thoái hóa các thần kinh vận động của cột sống, bị nhiễm phóng xạ, bệnh
Parkinson... Ngáp ít hơn bình thường xảy ra trên những người bị chứng
tâm thần phân liệt. Nhiều thí nghiệm cho thấy nếu kích thích điện ở một
số vùng trong não thì sẽ kích thích sự ngáp. Một vài hóa chất trong não
cũng đóng vai trò quan trọng trong việc ngáp.
Nhưng nói gì thì nói, bạn hãy nhanh chân gõ cửa phòng mạch bác sĩ nếu
bỗng dưng ngáp liên tục, ngáp nhiều hơn bình thường hoặc ngáp nhiều kèm
theo buồn ngủ giữa ban ngày.
chẳng hạn như thoái hóa các thần kinh vận động của cột sống, nhiễm phóng
xạ hoặc bệnh Parkinson.
Ngáp
là hành động mà chúng ta không thể tự chủ được. Các nhà khoa học đã đưa
ra nhiều giả thuyết về nguyên nhân gây ngáp, trong đó có 3 giả thuyết
phổ biến nhất.
Giả thuyết thứ nhất là thuyết về sinh lý học. Theo
đó, cơ thể chúng ta ngáp để lấy thêm oxygen và thải bớt khí carbonic.
Giả thuyết này cũng giải thích hiện tượng tại sao người ta hay ngáp
trong nhóm đông người như hội họp, hội nghị, rạp hát... Trong phòng càng
đông người thì tích lũy khí carbonic càng nhiều. Do vậy, người ta phải
ngáp để thải khỏi cơ thể khí carbonic đồng thời nạp thêm oxygen cho cơ
thể.
Giả thuyết thứ hai là thuyết tiến hóa. Theo đó, tổ tiên chúng ta ngáp để khoe răng với mục đích dọa nạt kẻ thù.
Giả thuyết thứ ba là thuyết chán nản, nghĩa là xảy
ra khi người ta chán nản một điều gì đó. Dù đúng là chúng ta có khuynh
hướng ngáp khi chán nản, uể oải nhưng rất lạ là không hiểu vì sao các
lực sĩ Olympic lại ngáp ngay trước khi họ bước vào trận đấu. Chẳng lẽ
các lực sĩ này cảm thấy chán nản khi cả thế giới đang chăm chú theo dõi
họ?
Tỉnh táo hơn nhờ ngáp
Ngáp làm giãn phổi và các mô chung quanh phổi nhằm ngăn chặn tình
trạng “kẹt đường” của những ống khí nhỏ trong phổi. Điều này giải thích
vì sao ngáp thường xảy ra vào thời điểm mà người ta hít thở nông, chẳng
hạn như khi mệt mỏi hoặc lúc mới thức dậy.
Ngáp là hành động mà chúng ta không thể tự chủ được. (Ảnh minh họa)
Ngáp cũng sẽ cung cấp cho phổi một
hóa chất gọi là surfactant. Đây là một chất lỏng bôi trơn, được bao phủ
trong những túi khí nhỏ bên trong phổi, giúp những túi này rộng mở để
lấy không khí. Surfactant rất quan trọng để một đứa trẻ vừa lọt lòng mẹ
có thể sống được ở bên ngoài môi trường tử cung.
Với tác dụng làm giãn các cơ, khớp, làm tăng nhịp tim, ngáp sẽ giúp
chúng ta tăng sự tỉnh táo nhưng cũng lại là dấu hiệu báo trước cơn buồn
ngủ sẽ ập đến. Vì vậy, những tài xế đường xa đã ngáp thì cần nhanh chóng
tìm một trạm dừng để nghỉ ngơi để tránh xảy ra tai nạn.
Một điều lạ và thú vị là ngáp có thể... lây! Một người ngáp thì nhiều
người khác sẽ ngáp theo. Nếu bạn xem một bộ phim có đoạn ai đó ngáp thì
bạn cũng sẽ rất dễ bị ngáp theo. Nếu bạn đọc sách báo nói về ngáp cũng
sẽ dễ hành động tương tự.
Dấu hiệu của bệnh
Ngáp nhiều là dấu hiệu của một hoặc nhiều chứng bệnh như đa xơ, bệnh
thoái hóa các thần kinh vận động của cột sống, bị nhiễm phóng xạ, bệnh
Parkinson... Ngáp ít hơn bình thường xảy ra trên những người bị chứng
tâm thần phân liệt. Nhiều thí nghiệm cho thấy nếu kích thích điện ở một
số vùng trong não thì sẽ kích thích sự ngáp. Một vài hóa chất trong não
cũng đóng vai trò quan trọng trong việc ngáp.
Nhưng nói gì thì nói, bạn hãy nhanh chân gõ cửa phòng mạch bác sĩ nếu
bỗng dưng ngáp liên tục, ngáp nhiều hơn bình thường hoặc ngáp nhiều kèm
theo buồn ngủ giữa ban ngày.
Những ghi nhận thú vị • Một cái ngáp thường kéo dài 6 giây • Nhịp tim tăng 30% trong quá trình ngáp • 55% số người sẽ ngáp chỉ trong vòng 5 phút nếu thấy ai đó ngáp • Người mù sẽ ngáp nhiều hơn sau khi nghe một đoạn ghi âm của một ai đó đang ngáp • Đọc bài viết nói về ngáp sẽ khiến bạn ngáp • Các lực sĩ Olympic thường ngáp khi bắt đầu cuộc tranh tài. |
DS Nguyễn Bá Huy Cường(ĐH Murdoch - Úc)